در یک مطالعه پژوهشی درباره قوه مشاهده و ادارک انسان، نمونه ای از افراد ایستاده جلوی پیشخوان دریافت کارت پرواز در فرودگاه به عنوان آزمایش شوندگان انتخاب شدند. در این آزمایش، مسئول مربوطه هنگام انجام عملیات لازم، وانمود می کرد که چیزی افتاده است و پس از خم شدن برای برداشتن آن چیز، جای خود را به شخص دیگری می داد و آن شخص باقی کار ارائه کارت پرواز را انجام می داد. بررسی نشان داد درصد زیادی از آزمایش شوندگان متوجه تغییر صورت گرفته نشدند.

در پژوهش دیگری، از آزمایش شوندگان خواسته شد که فیلم یک مسابقه بسکتبال را ببینند و تعداد پاسهای بین بازیکن های با پیراهن سفید را بشمرند. بیشتر آزمایش شوندگان تعداد درست پاسها را شمردند، اما فقط ۴۲ درصد یک اتفاق مهم در فیلم را دیدند. یک نفر در لباس یک گوریل سیاه به وسط زمین بازی آمده بود و چند بار مانند یک گوریل واقعی، دستهایش را به سینه اش کوبیده و از زمین خارج شده بود. بیش از نیمی از آزمایش شوندگان آنچنان مشغول وظیفه شمردن پاسها بودند که نتوانسته بودند گوریل را ببینند؛ یک گوریل بزرگ، درست مقابل چشمانشان!
علاوه بر این چالش، یکی از بازیکنان تیم مقابل هم جلوی چشمان بیننده از صحنه بازی خارج میشود بدون اینکه اغلب افراد متوجه این چالش هم باشند!
کارهای روزانه، دل مشغولی ها و مدل های ذهنی ما، چشم بندهایی به وجود می آورند که باعث می شوند میدان دید و دقت ما محدود شود و نتوانیم پدیده ها و تغییرات محیطی اطرافمان را ببینیم یا درک کنیم. شما چه گوریل هایی را که از جلوی میدان دید شما عبور می کنند نمی توانید ببینید؟ یا کدام بازیگران صحنه های زندگی شما درست در برابر چشمان شما از دیده شما پنهان می شوند؟

امروزه ذهن آگاهی به یکی از مهم ترین آموزش های سازمانی کارکنان و افراد جوامع تبدیل شده است. ذهن آگاهی Mindfulness یعنی توجه هدفمند(عمدی)، در زمان حال با ویژگی‌هایی مانند احساس همدردی، کنجکاوی و پذیرش(Compassion, Ciriosity,Acceptance)

تعریف دقیق‌تر Mindfulness به‌صورت زیر است:

توجه کردن، در لحظه اکنون و عدم واکنش خودکار، عدم قضاوت اخلاقی و بردباری

دکتر جان کابات زین کسی که اولین بار از Mindfulness باهدف روان‌درمانی استفاده کرد می‌گوید :در Mindfulness توجه معنای خاصی دارد که عبارت است از : توجه در زمان حال و تا حد امکان همراه با بردباری بدون بروز واکنش خودکار و بدون جبهه‌گیری.

تعریف دقیق‌تر مایندفولنس به‌صورت زیر است:

توجه کردن(Paying attention): برای Mindfulness بودن باید توجه کرد  ، فرقی نمی‌کند که موضوع توجه چه باشد.

لحظه کنونی(present moment):بودن در زمان حال یعنی باید از ماهیت وجودی هر چیز همانطورکه در حال حاضر هست آگاهی داشته باشید.

عدم واکنش خودکار(Non-reactivity):معمولاً وقتی چیزی را تجربه می‌کنید به‌طور ناخودآگاه و بر اساس آنچه درگذشته یاد گرفته‌اید نسبت به آن واکنش نشانمی دهید.مایندفولنس شمارا تشویق می‌کند که به‌جای واکنش نشان دادن نسبت به افکار به تجربه‌ها پاسخ دهید. واکنش فرایندی ناخودآگاه است و هیچ حق انتخابی به شما نمی‌دهد درحالی‌که پاسخ فرایندی آگاهانه و حساب‌شده است.

عدم قضاوت اخلاقی(Non-judgment):انسان تمایل دارد تجربه‌های خود را چه خوب چه بد  ، چه آن‌ها را دوست داشته باشد چه نه ،  مورد قضاوت قرار دهد. رها شدن از این نوع جبهه‌گیری‌ها به شما کمک می‌کند تا هر چیزی را همان‌گونه که هست ببینید نه از درون فیلتر قضاوت‌های شخصی خود که برآمده از یادگیری‌های پیشینه شماست.

بزرگواری و قلبی گشاده داشتن(Openheartedly):  مایندفولنس تنها یکی از ویژگی‌های ذهن به شمار نمی‌آید بلکه یکی از مشخصه‌های قلب نیز هست. باید احساس مهربانی ، همدردی ، محبت و دوستی را در تجربه‌های خود ایجاد کنید تا بتوانید سعه‌صدر داشته باشید. به یاری مایندفولنس درخواهید یافت که چگونه لحظه کنونی را به لحظه‌ای برای بهتر زیستن تبدیل کنید زیرا زمان حال تنها جایی است که می‌توانید در آن خلق کنید ، تصمیم بگیرید  ، گوش فرا دهید  ، تفکر کنید ، لبخند بزنید  ، کاری انجام دهید یا زندگی کنید

یک پاسخ به “دیدن یا ندیدن”

1. نازیلا رهدوست گفت:

   اردیبهشت ۲۷, ۱۳۹۷ در ۰:۰۲ ق٫ظ

   اخیرا تصمیم‌گرفته بودم که آگاهانه چند روز را در ارتباط با یک موضوع خاص، بدون قضاوت و تکیه به‌تجارب گذشته و‌مطلقا در لحظه حال بگذرانم، در اصل میخواستم که فقط شاهد باشم.
   نمیدانم ، شاید که آیا این حالت همان mindfulness نامیده میشه …
   با اینحال تجربه جالبی برایم‌بود. در لحظه بودن و بدون برخوردهای عاطفی و‌حتی قضاوت! ‌میخواستم که فقط خودم باشم و حقیقتا خودم بودم به دور از واکنش های وابسته به‌کنش.
   بسیار حس خوبی داشتم بعد از ۴ روز و جالب که انگار زمان را حس نکرده بودم و پر از انرژی بودم.
   کاش بتونم همیشه اینطور باشم.

   برای پاسخ دادن وارد شوید